این نوشتار خط شکن، با تقید به این گزاره که لوکوربوزیه پروژه ایست ناتمام، تصویری نو از لوکربوزیه فراهم می اورد، تصاویری برامده از پژوهشی کتابخانه ای و مبتنی بر مطالعه مستنداتی که تاکنون نادیده گرفته شده بودن یا ناخوانده، مستنداتی خاک گرفته در بنیاد لوکوربوزیه.
این مستندات شاکله های زیبایی شناسانه طراحی لوکوربوزیه طی جنگ جهانی دوم را مد نظر قرار داده و تبیینی دقیق از منش طراحی او در نیمه دوم زندگی حرفه ای اش فراهم می اورد و ان کار فلبداه در محوطه اجرا بوده است، گویی می خوانندش معمار مشغول ساخت یک پیکره یا ترسیم یک تابلو است. بتن خام یا پرداخت نشده یا انگونه که در فرانسه beton brut یا raw concrete ؛ واژه ای که لوکوربوزیه در اغاز دهه پنجاه برای تشریح استفاده خاص و در ان زمان منحصر به فردش از بتن نمایان به کاربرد در این مجلد از کتاب سه جلدی، برای اولین بار از تمام زوایا مورد تحلیل قرار گرفته است؛ مراحل ساخت و مواد تشکیل دهنده اش، فرم نهایی اش و چگونگی قالب گیری اش برای رسیدن به ان بافتْ نقسی که مد نظر لوکوربوزیه بوده است و چگونگی به کار بردن ان در سطوحی که نوعی رنگ خاص برای ان در نظر گرفته شده بوده است.
این مجلد به مراحل ساخت چندین پروژه حدفاصل سال های 1940 تا 1965 می پردازد، پروژه هایی همچون یونیت دهبیتاسیون یا مجتمع مسکونی مارسی، شهر چاندیگار، موزه توکیو، مرکز کارپنتر در کمبریج و یونیت دهبیتاسیون در برلین. در این دوره تمامی ارکان انسانی طرح بخشی از فرایند پیچیده ای می شوند که لوکوربوزیه با مهارت کنترل و هدایت ان را بر عهده داشته است. در این کتاب تمام فرم های بیان هنری ای که تحت شمول ان چه لوکوربوزیه فضای اثیری espace indicible یا ineffable space می خواند تعریف می شوند مستند گردیده اند.
در واقع کتاب عملا مهر تاییدی است بر این گزاره که لوکوربوزیه این نبوغ را داشت تا پدیده های هنری معاصر از خودایینی اندره برتون گرفته تا هنر پاپ را در هم امیزد. کتاب با تمرکز بر اثار متاخر لوکوربوزیه سعی کرده است به تعارضی تاریخی نیز پاسخ دهد، چرا که تاریخ نگاری اثار لوکوربوزیه غالبا بر اثار متقدم وی موکد گردیده اند.
کتاب همچنین درگیری های نظری لوکوربوزیه با نظریه روانکاوی را نیز مد نظر قرار می دهد تا شرایطی فراهم اورد که تحت شمول ان مجموعه ای از پرسش های نظری متمرکز بر فرایندهای هنری اشکار شوند که بر قرار ان ها بتوان به فهم کامل تری از لوکوربوزیه پس از جنگ جهانی دوم دست یافت.
اتووود سعی کرده است غالب جوانب فعالیت حرفه ای لوکوربوزیه را در سه حوزه مبانی نظری، معماری و شهرسازی مد نظر اورد؛ برای اشنایی با دیدگاه های کلی لوکوربوزیه در مواجه با مفاهیم پایه ی معماری می توانید ببنید مقاله "لوکوربوزيه و نظریه معماری؛ تدوین ابدیت "را به قلم محمدرضا دهقانی، جهت تدقیق چگونگی نگاه لوکوربوزیه به ماشین به عنوان عمده مفهوم غالب بر معماری ان دوره می توانید مطالعه فرمایید یادداشت "لوکوربوزیه و انگاره ی ماشین؛ تبلور شی صنعتی واجد الگوهای زیبایی شناسی" را به قلم علیرضا صبوری و همچنین مقاله "لوکوربوزيه؛ افریننده ی فیزیک مدرنیته های زمانْ مبنا" را به قلم ملیحه احدی، در مقاله "دو لوکوربوزیه؛ از باستان شناسی اینده تا باستان شناسی خود، از پرومِتِـئوس تا اورفئوس" نوع درک لوکوربوزیه از مدرنیسم و چرخش های ره یافتی وی در مواجه با نظریه روانکاوی تحت شمول مدرنیسم مد نظر قرار گرفته است، یادداشت "لوکوربوزیه؛ کشاکش قرارهای کلاسیک و بی قراری های رمانتیک" به قلم نسرین پورابراهیم ابادی نیز با همین رویکرد تنظیم شده است.
جهت اشنایی با یکی از شاخص ترین اثار لوکوربوزیه در حوزه مسکن فردی؛ ویلا ساووا، می توانید مشاهده بفرمایید یادداشت نیلوفر فروتن را با عنوان "ویلا ساووا؛ پایانی خوش بر لوکوربوزیه متقدم " و همچنین برای مواجه با تعامل فضا و ماده برای مواجه با فهم از ازادی در این بنا ببنید مقاله "ویلا ساوُآ؛ فروپاشی جسمانیت چگال و نفی تدریجی زمین؛ پردازش عمودیِ آزادی"را، به موازات این مقالات، دو مقاله "کلاسیک های اتووود ـ ویلا ساواـ لُکربوزیه "و "ویلا ساوا؛ قطعه ایی سهل و ممتنع در سمفونی اساطیری لُکربوزیه " به قلم محمد نیسریان نیز کلیت های این بنا را معرفی کرده است.
در کنار ویلا ساووا، نمازخانه رانچمپ نیز یکی از مهمترین تک بناهای لوکوربوزیه می باشد، برای اشنایی کلی با ای بنا مشاهده فرمایید مقاله "نمازخانه رانچمپ؛ گذر لوکوربوزیه از مدرنیته کلاسیک و تبلور هرمنوتیک فرمی" را به قلم فاطمه امیدی.
برای اشنایی با نگاه کلی لوکوربوزیه به شهر می توانید مشاهده فرمایید "لوکوربوزیه و شهر؛ اتوپیا ونقصان هایش" را به قلم امین حشمتی، برای فهم درک او از مسکن انبوه که غالبا در قامت بناهایی تحت عنوان یونیت دی هبیتاسیونتبلور یافته اند نیز می توانید مشاهده فرمایید مقاله "دستهای لوکوربوزیه؛ منش بوطیقایی یک معمار" را به قلم مهدی معیت که بر قرار کتاب دست های لوکوربوزیه مقرر گردیده .
جهت حدوث درک بیشتر از نوع مواجه لوکوربوزیه با مکان و نگاهش به شرق می توانید مطالعه فرمایید مقاله" لوکوربوزیه و شرق شناسی: معماری های فارغ از آکادمی" را به قلم مازیار مظلومی که بر قوام کتاب سفری به شرق تحریر شده است. لوکوربوزیه در حوزه شهرسازی نیز به جز پروژه های یونیت دی هیبتاسیون، شهر چاندیگار را نیز طراحی کرد و ساخت، اتووود در سه مقاله ی شاندیگار؛ شکست ایده الیسم رمانتیک مدرنیته غول محور" به قلم محمد حسین موزریان و همچنین مقاله چندیگار و برازیلیا؛ یک" پارادایم دو رویکرد: از مدرنیسم توتال تا مدرنیسم بومی" به قلم محمد کیانی منش و مقاله "شاندیگار و برازیلیا؛ مواجه رمانتیسم شخصی با رمانتیسم مینیمال یا تبلور خردگرایی شبه رمانتیک" به قلم محسن قائدشرف چند و چون طراحی این شهر را بررسی کرده است، جز این ها روایت پروژه ابوس نیز می تواند یکی از مهمترین مستندات در زمینه مواجه لوکوربوزیه با سیاست و شرق شناسی باشد، برای نیل به این هدف مطالعه فرمایید مقاله "لوکوربوزیه؛ شهر در قامت ماشین کنترل سرمایه داری و [باز] شکست [پروژه ی ] مدرنیته در مواجه با شرق "را به قلم فرانسیسکو ماُرلو .
اتووود در سه مقاله "پردازش معماریْ طبیعت از مدرنیسم لوکوربوزیه تا پست مدرنیسم ونتوری" ـ بخش اول، بخش دومو بخش سوم ـ به قلم ایمان رئیسی نیز تلاش کرده است شرایط گذار از لوکوربوزیه را بررسی نماید.
علی رغم تمام جد و جهدهای صورت گرفته همچنان حوزه هایی از کنش های لوکوربوزیه در زبان فارسی مغفول مانده است، نوع نگاه او به شرق، تاثیر جنسیت در طراحی های او، درک او از انقلاب، سفر وی به شوروی و تاثیر جریان های چپ فکری بر او، نوع نگاه او به توتالتاریسم متبلور در قامت نازیسم و فاشیسم در اروپا، تاثیر او بر معماری خاورِدور و امریکای جنوبی و همچنین نوع مواجه او با امریکای شمالی و مفهوم برج، اسمان خراش و بلندمرتبه سازی، اتووود امیدوار است بتواند به مرور زوایای مفقود مانده لوکوربوزیه را نیز به فارسی آورد.
|